लोणचे बनविण्यासाठी गृहणीची लगीनघाई; आठवडे बाजारात गावरान कैऱ्या झाल्या आंबट
त-हाडी;-
सर्वत्र खरिप पेरणीचे वेध लागले असून वरुणराजाची हजेरी लागण्यापूर्वी लोणचे बनविण्यासाठी गृहणीची लगीनघाई सुरू झाली आहे. परंतु दिवसेदिवस गावरान आमवृक्षाची कत्तल होऊन कलमीकरणाकडे सर्वांचाच ओढा वाढल्याने बाजारात गावरान कैऱ्याची आवक जेमतेम होऊन त्याचे भाव दामदुप्पट झाल्याने लोणच्यासाठी लागणाऱ्या गावरान कैऱ्या आंबट झाल्याचे चित्र मंगळवार (ता.७) वरुळ (ता.शिरपुर) येथील आठवडे बाजारात पाहवयास मिळाले.
पूर्वीच्या काळी सर्वांच्या पसंतीला उतरलेले गावरान आंब्यांची झाडे वृक्षतोडीमुळे दृष्टीआड झाले. त्यातही थोडेफार असलेल्या झाडांचा लगडलेला मोहोर ढगाळ वातावरण व उन्हाच्या प्रखतेमुळे झडून झाडांस जेमतेम कैऱ्या लगडल्या.पंधरा -विस दिवसांपासून अधूनमधून दररोज वादळी वारा सुटत असल्याने परिपक्वते पूर्वीच फळगळती होत असल्याने आंबा उत्पादकांना मोठा फटका बसत आहे.
अनेक आंबा उत्पादक ग्राहकांची लोणच्याला असलेली पसंती लक्षात घेऊन गावरान कैऱ्या आठवडे बाजारात विक्रीस आणत आहे. दरवर्षी तिनशे रुपये शेकडा मिळणाऱ्या लोणच्यासाठीच्या कैऱ्या यंदा सातशे ते आठशे रुपये शेकडा तर प्रति चाळीस रुपये किलो प्रमाणे बाजारात विकल्या जात आहे. परिणामी, यंदा लोणच्याची चवच महागली आहे. गतवर्षाच्या तुलनेत यंदा कैरी दुप्पटीने जवळपास पाच ते सहा रुपये प्रती नग झाली आहे. एवढेच नव्हे तर त्याच्या मसाल्याचे दरही आकाशाला भिडून गरिबांच्या तोंडचे पाणी पळाले आहे.
ग्रामीण व शहरी भागात पावसाळा व हिवाळा ऋतुत दररोजच्या भोजनासोबत आंब्याच्या लोणच्याचा सरार्स वापर केला जातो. भोजना चा स्वाद वाढविण्यासाठी विशेष लोणच्यावर भर दिला जातो. शेतावर जाणारे मजुर, कामगार, कष्टकरी भाकरी, ठेच्यासोबत लोणच्यास विशेष पसंती देतात. सध्या पेरणीपूर्व मशागतीचे कामे सुरू असल्याने गृहणी पेरणीपूर्वी सर्वत्र लोणचे बनविण्यासाठी घाई करतांना दिसत आहे.
कैऱ्यासोबतच लोणचे साठविण्यासाठी चिनी माती व काचेच्या बरण्या खरेदी करत आहे. कैऱ्या खरेदीपासून तर लोणचे तयार होईपर्यंत यंदा मोठा खर्च येत असल्याने गृहणीचा घरगुती हिशेब कोलमडला आहे.
लोणचे टाकण्यापूर्वी कैऱ्या फोडणे अनिर्वाह्य
असल्याने पन्नास रुपये शेकडयाप्रमाणे कैऱ्या च्या फोडी करून घ्याव्या लागत आहे. त्यामुळे कैऱ्या फोडणाऱ्यांना सुगीचे दिवस आले आहे. लोणच्यासाठी मीठ, मोहरी, हळद, तेल, लसुन, मिरे, लवंग, मेथी, तीळ , हिंग आदी वस्तु लागत असल्याने किराणा दुकानांवरही गर्दी पाहवयास मिळते.
सुषमा राजेंद्र बोरसे (गृहीणी, त-हाडी),’यंदा बाजारात लोणचे घालण्यासाठी लागणाऱ्या गावरान कैऱ्याची आवक खुप कमी असल्याने भावात दुप्पट वाढ झाली, त्यातच मसालेही महागले, कैऱ्या फोडणीचेही दर वाढून लोणच्याची चव महागली, परंतु भोजनाचा आस्वाद लोणच्या अभावी हरवल्यागत होतो. शेतावर जातांना भाकरीवर ठेचा अन् लोणचं असलं की गरज भागते.मात्र बाजारात मिळत असलेल्या लोण च्यापेक्षा घरगुती लोणचे महागात पडत आहे’